Kalça eklemi ileri derecede bozulmuş hastalarda, hasarlı eklemin yapay bir eklemle değiştirilmesi ameliyatına protez ameliyatı denilir.

Kalça protezi parçaları kobalt krom veya titanyumdan imal edilen ana parçalar ile bunların eklemleştiği yerde plastik, metal veya seramik ara parçalardan oluşur.

Kalça protezi kemiğe iki şekilde tutunur;

Kemik kalitesi iyi olmayan yaşlı hastalarda kemik çimentosu adı verilen bir dolgu maddesi ile protezin kemiğe tutunması sağlanır.
Kemik kalitesi iyi olan genç hastalarda ise, protezin üzerinde gözenekli bir madde ile kaplanmış kısmı bulunur ve bu kısım kemiğin içine çok sıkı bir şekilde yerleştirilir. Kemik dokusu zamanla protezin üzerindeki gözeneklerin içine ilerleyerek tutunmayı sağlamlaştırır.

Kalça protezi ameliyatı kimlere uygulanır?
Kalça eklemi kireçlenmesi, kalça çıkığı ve buna bağlı eklem harabiyeti , kırık ya da damarlanma bozukluğuna bağlı olarak eklemi hasar görmüş kişilerde, ameliyat dışı tedavi yöntemleri (ilaçlar, fizik tedavi, eklem içi enjeksiyonlar, baston kullanımı) ile sonuç alınamadığında kalça protezi ameliyatı uygulanır.

Günlük yaşam aktivitelerini engelleyen şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı ve kısalık durumlarında kalça protezi ameliyatı en iyi tedavi seçeneğidir.

60 yaşın üzerindeki hastalar tercih edilir, fakat gerekli olduğu durumlarda (romatizmal hastalıklarda) daha genç yaş gruplarında da uygulanabilir.

Kalça protezi ameliyatı sonrasında neler yapmalıyım?
Protez ameliyatı sonrası koşma, sıçrama gibi aktiviteleri ve ağır işleri yapmanız uygun değildir. Bu tür davranışlar protezin erken aşınmasına yol açacaktır.

Özellikle ilk 6 ayda alçak sandalyelere oturmak ve bacak bacak üstüne atmak uygun değildir.

Ömür boyu yer sofrasına ve alaturka tuvalete oturmamanız gerekir.

Namaz kılıyorsanız, bunu sandalyede oturarak yapmanız gerekir.

Ameliyattan 6-8 hafta sonra araba kullanabilirsiniz ancak, sürücü koltuğunun yüksek olması ve kalça ekleminin aşırı bükülmemesi gerekir.

Altı hafta süreyle yatarken bacaklarınızın arasında bir yastık olmalıdır. Bu kısıtlamalardan bazıları, yeni tasarımlı ve büyük baş yapısına sahip kalça protezleri için geçerli olmayabilir.

Protez ameliyatından 6 hafta sonra yüzme, golf, yürüyüş gibi sporlar yapabilir, egzersiz bisikleti kullanabilirsiniz. Tenis, futbol, basketbol gibi sporlar uygun değildir.

Kalça protezinin ömrü ne kadardır?
Uygun cerrahi teknik ve modern protez tasarımları kullanılarak yapılan kalça protezlerinin ömrü günümüzde 15-20 yıla kadar uzamıştır. Yeni geliştirilen seramik ve metal ara yüzlü kalça protezlerinde bu sürenin daha uzun olması beklenmektedir. Gevşeyen protezler, çoğu hastada ikinci bir ameliyat ile çıkartılıp yeniden kalça protezi yerleştirilebilir, ancak ikinci ameliyat daha zordur, daha büyük protezlerin kullanımını gerektirir ve ikinci protezin ömrü, ilki kadar uzun değildir.

Kalça Protezi Ameliyat sürecinde neler oluyor?
Genel anestezi veya epidural (belden uyuşturma) anestezi uygulanarak uyuşturma işleminiz yapılır.

Ameliyat 2 saat civarında sürer.

Ameliyat sonrası ağrıyı engellemek için ağrı pompaları kullanılır.

Ameliyat sırasında ve sonrasında kan kaybettiğiniz için kan verilebilir.

İlk birkaç gün, bacaklarınızın arasına dizlerinizin birbirine değmesini engelleyecek bir yastık yerleştirilebilir.

Ameliyattan sonraki gün ayağa kaldırılırsınız ve bir yürüteç veya koltuk değneği kullanarak kısa mesafeleri yürüyebilirsiniz.

Alçak yerlere oturmanız uygun olmadığı için, hastanede ve evde tuvalet yükseltici cihazlar kullanmanız gerekir.

Ortalama hastanede kalış süresi 2-5 gün arasındadır.

Taburcu olduktan sonra, evde egzersizleri yapmanız çok önemlidir.

Bacaklarınızda kan pıhtısı oluşmasını engellemek için kan sulandırıcı ilaçları hastaneden çıktıktan sonra da bir süre kullanmanız gerekli olabilir.

Ameliyattan sonra yapmamanız gerekenler !!!

En az 2 ay süreyle bacak bacak üstüne atmayın
Otururken öne eğilip yerden bir şey almayın, çorap giymeye çalışmayın
Dizlerinizi kalça hizasından yukarıya kaldırmayın
Alaturka tuvalete oturmayın
Oturup kalkarken öne aşırı eğilmeyin

Kalça protezi ameliyatı sonrası hangi sorunlar olabilir?
En sık görülen sorun, bacağınızdaki kan akımının yavaşlamasına bağlı olarak toplar damarlarda pıhtı oluşmasıdır (derin ven trombozu,DVT). Bunu önlemek için ameliyattan sonra kanı sulandıracak ilaçlarla koruyucu tedavi uygulanır. Bu tedavi, gerektiğinde 20 güne kadar uzatılabilir. Ameliyat sonrasında erken dönemde yürüyüşlere başlamak ve hareketsiz kalmaktan kaçınmak, bu riski azaltacaktır. Varis çorabı kullanımı faydalı olabilir.

Ameliyattan sonra, enfeksiyon yani protezin iltihaplanması %0.1 ile %1.5 arasında görülür. Enfeksiyon gelişirse, tekrarlayan cerrahiler, protezin çıkartılıp belirli bir süre sonra tekrar yerleştirilmesi gibi işlemler gerekli olabilir.

Protezin yerinden çıkması %5-8 arasında görülür. Ameliyat sonrası özellikle ilk 6 hafta boyunca belirli hareketlerden kaçınılması çok önemlidir.

Ameliyat sırasında bacaklar arasında boy eşitsizliği görülebilir. Yaklaşık 2 cm’e kadar olan uzunluk farkları vücut tarafından dengeleneceği için sorun yaratmaz. Gerekirse ayakkabı içine yükseklik yerleştirilerek sorun giderilebilir.

Ayrıcs yara iyileşmesi sorunları, damar veya sinir yaralanmaları, protezin bazı parçalarının yerinden çıkması, protez çevresi kırıklar, protezin kendisinde kırıklar gibi istenmeyen sorunlar görülebilir.

Kalça protezi ameliyatı sonrasında enfeksiyondan korunmak için ne yapılmalıdır?
Kana karışan bakterilerin kalça protezinize ulaşarak yerleşmesi ve enfeksiyon oluşturması riski vardır.

Kalça protezi ameliyatından sonraki ilk 2 yıl içinde diş veya idrar yolları ile ilgili bir cerrahi işlem geçirecekseniz, mutlaka öncesinde antibiyotik kullanmanız gerekir.

Özellikle diş çekimi, diş taşı temizliği ve kanal tedavisi gibi işlemlerden bir saat önce uygun bir antibiyotik ile enfeksiyondan korunma önemlidir.