Belimizde bel omurgasını oluşturan beş adet omur vardır. Beş adet omurun dış kısmı sert, iç kısmı daha yumuşak bir yapıya sahiptir. Aralarda disk bulunan bu omurlarda, disklerin yırtılması, kopması, yıpranması, yerinden kayması sonucunda sinirlere baskı yaparak sıkıştırması durumunda ortaya çıkan ağrılar bel fıtığı olarak adlandırılmaktadır.
Bel fıtıkları genellikle ani yapılan hareketler sonucu, olabileceğinden daha ağır bir yük taşınımı durumunda, bedeni aşırı zorlama durumlarında ortaya çıkmaktadır.
Yapılan bu hareketler sonucunda oluşan bu bel fıtığı sırtın alt kısımlarında ağrı, kalçada ağrı, bacaklarda ağrı, yine aynı şekilde sırt kalça bacaklarda uyuşma, karıncalanma, bölgelerde güçsüzlük hissi yaratmaktadır. Öksürme hapşırma durumlarında da artan ağrılar gözlemlenecektir.
İçindekiler
- Bel Fıtığının Nedenleri Nelerdir?
- Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
- Bel Fıtığı Teşhisi Nasıl Konur?
- Bel Fıtığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
- Sık Sorulan Sorular
- Sonuç
Bel Fıtığının Nedenleri Nelerdir?
Omurlarda bulunan disklerin, iç kısmındaki yumuşak, lastiğe benzeyen dokunun zamanla yıpranması, bulunduğu bölgeden taşması, yaşa bağlı olarak yıpranıp aşınması, yırtılması durumlarında disklerin kayarak omurlardaki sinirlere baskı yapması durumunda ortaya çıkan ağrılardır.
Kişinin ani yaptığı hareketler, uzun süre aynı pozisyonda kalmak, ayakta uzun süreli durmak, yine aynı şekilde uzun süre oturmak, sigara tüketimi, düşme, çarpma, travmalara maruz kalma gibi bedeni zorlayacak hareketler fıtığa neden olan durumlardır.
Fıtıkta belirli bir yaş grubu yoktur. Çocuklarda, gençlerde, yaşlılarda, kadınlarda ve erkeklerde görülme olasılığı çok mümkündür. Ancak yaşa bağlı olarak bu oran artmaktadır. Bedenin yaşlanması ile disklerde yıpranmalar ortaya çıkarak bel fıtıkları yaşanabilir.
Ani ve hızlı kilo alımı durumlarında da bel fıtıkları ile karşılaşmak mümkündür. Hamilelik dönemlerinde kadınların bu şekilde hızlı ve fazla kilo alımı bel fıtığını tetiklemektedir.
Kişinin çalışma hayatına bağlı olarak uzun süre bilgisayar başında oturması, hareketsiz kalması veya yine iş hayatına veya hayatının rutininde eğilip bükülme pozisyonlarının fazla olması da bel fıtıklarına sebep olmaktadır.
Her hastalıkta ve rahatsızlıkta olduğu gibi sigara kullanımı da kişide fıtıklara sebep olmaktadır. Sigara kullanımında fıtığın iyileşme süresi de uzamaktadır. Sigaranın içinde bulunan zararlı maddeler, vücudun ve disklerin beslenmesini bozmaktadır. Bu bozma sonucunda da disklerde sıvı kaybına sebep olmaktadır, sonucunda da fıtık kaçınılmazdır.
Fıtık için diğer bir risk faktörleri de hareketsiz yaşam olduğu gibi, yanlış sporsal faaliyetler de yer almaktadır. Karın ve karın kaslarının güçsüzlüğü de, vücuda binen yükün taşınmasında omurgaya binen yükün artımı ile yine fıtığa sebep olmaktadır.
Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?
Bel fıtıklarında ağrının belden kalça ve bacaklara doğru yayılan ağrılar ile başladığı gibi, hiç ağrı hissetmeden yaşanan bel fıtıkları da olabilmektedir.
Ağrılar zamanla yayılırken, bölgelerde uyuşma hissi, karıncalanma hissi, güçsüzlük hissi de başlar. Fıtık durumunun görüldüğü disklerde oluşan ağrılar, kişinin hareket halini arttırdığı durumlarda daha şiddetlenerek artar. Ancak dinlenme pozisyonlarına geçtiğinde ağrıların hafiflediğini görmektedir. Öksürme hapşırma anlarında sinirlerin bu disklere baskısı arttığı için ağrının şiddetini arttırmaktadır. Bu hareket, hapşırma, öksürme anlarında artan ağrılardan arta kalan kısımlarda hissedilen güçsüzlük, karıncalanma ve uyuşma hissi de fıtığın habercisidir.
Hepsine ek olarak belli başlı bazı belirtiler de şu şekilde sıralanabilir;
- Oturup kalkmada problem yaşanması
- Günlük yaşam fonksiyonlarında sıkıntı yaşaması
- Yürürken güçlük çekmesi
- Kişinin bedenini kullanmada fonksiyonel bir aksaklık hissetmesi
- Bacak ağrıları
- İdrarı tutmada zorlanma
- Ayak ve ayak bileklerinde ağrı
- Öksürük sonrası daha şiddetli hissedilen ağrı
- Ayak tabanında ağrı
- Kürek kemiğinde hissedilen ağrı
- Yürüyüş yaparken ortaya çıkan ve kişiyi zorlayan ağrı
- Sırt hareketlerinde problem yaşama
Yukarıda belirtilen ağrı türlerinin hepsini kişi aynı anda hissetmeyebilir. Kişiden kişiye farklılık gösteren bu belirtilerde en önemlisi bacağa yayılan ağrıdır. Kişi günlük yaşamsal faaliyetlerini tam performans sergileyerek yapamaması durumunda, az az idrar kaçırma durumuyla karşı karşıya kaldığında, karıncalanma, uyuşma hisleri başladığında hiç vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurmalı ve doktorunun yapacağı muayene sonrasında konulan teşhise yönelik tedavi sürecini aksatmadan devam ederek tıbbi destek almalıdır.
Bel Fıtığı Teşhisi Nasıl Konur?
Kişinin yaşamsal fonksiyonlarını etkileyen rahatsızlıkları sonucunda başvurduğu uzman hekimin genel muayenesinde yapılan refleksler ve güç değerlendirmesi sonucunda ulaşılan sonuca göre, ek olarak istenen MRI, röntgen, tomografi, miyelogram, EMG yöntemlerinden gerekli olanlar ile desteklenerek teşhis ve rahatsızlığın derece tanıları konur ve tedavi sürecine geçilir.
Bel Fıtığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Bel fıtıklarında tedavi yöntemleri, diğer her tedavi yöntemlerinde olduğu gibi kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Hastanın rahatsızlık derecesine göre değişen bu yöntemler, eğer idrar kaçırma, hayati fonksiyonlarını ciddi şekilde engelleyen şiddetli ağrılar dışında tıbbi müdahale gerektirmez.
En sık kullanılan tedavi yöntemleri şunlardır:
- Doktorunun onayı dahilinde işine gidip gidememe durumunun belirlenerek istirahat tedavisi
- Ağrılı bölgede kısa süreli korse kullanımı
- Doktor onayı ile verilen ağrı kesiciler
- Omurgaya yük bindiren hareket ve pozisyonlardan kaçınma
- Doktor kontrolünde kas gevşeticilerin kullanımı
- Egzersiz uygulamaları
- Fizik tedavi yöntemleri
- Sıcak uygulamaları
- Bazen kontrollü steroid tedavisi
- Bantlama
- Masaj yöntemleri
Bel fıtığında yukarıdaki yöntemlerin hepsinin yapılması ve istenen sonuç alınamaması durumunda son seçenek olarak tıbbi ve cerrahi müdahalelere başvurulmaktadır. Uzman hekimin uygulayacağı tıbbi ve cerrahi müdahale sonucunda, doktorunuzun gerekli görerek yönlendirmesi dahilinde fizik tedaviye başvurularak tedavinin son aşamasına geçilebilmektedir.
Bel Fıtığına İyi Gelen Hareketler Nelerdir?
Bel fıtığına bağlı ağrılar yaşayan kişi, öncelikle uzman bir doktora başvurmalıdır. Günlük hayatında yapabileceği basit egzersizleri doktor onayı ile yaparak, ağrılı bölgenin rahatlamasına yardımcı olacaktır.
Bel fıtığı ağrıları yaşanan bölgelerdeki esnekliği arttıran hareketler olmadır. Yine bu ağrılı bölgelerdeki kasları güçlendirmek adına hareketler yapılmalıdır.
Doktorunuzun onayı dahilinde aşağıdaki hareketlerin yapılması önerilmektedir.
- Bedeni zorlamadan
- Ağrılı bölgeyi zorlayıcı hareketler yapmadan
- Genel olarak istirahat halinde yapılabilecek
- Beli destekleyen
- Beli koruyan hareketler
Aşırıya kaçarak kişi kendini zorlamadan, günlük yaşamında düzenli yürüyüşünü ve hareketini yapmayı ihmal etmemelidir.
Sık Sorulan Sorular
Bel fıtığı, omurlar arasındaki disklerin kayması veya yırtılması sonucu sinir köklerine baskı yapmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu durum, ağrı, uyuşma ve hareket kısıtlılığı gibi belirtilere neden olabilmektedir.
Bel fıtığının en yaygın belirtileri arasında belde ve bacakta ağrı, uyuşma, karıncalanma, kas güçsüzlüğü ve hareket zorluğu yer alır. İleri durumlarda idrar tutamama gibi ciddi semptomlar görülebilmektedir.
Bel fıtığı genellikle ağır kaldırma, yanlış duruş, ani hareketler, yaşlanma, fazla kilo ve genetik yatkınlık gibi nedenlerle gelişir.
Bel fıtığı teşhisinde fiziksel muayene, hastanın şikayetleri ve görüntüleme yöntemleri (röntgen, MR, BT) kullanılmaktadır. Bu yöntemler sayesinde sinir sıkışmasının yeri ve şiddeti tespit edilmektedir.
Evet, bel fıtığı tedavi edilebilmektedir. Tedavi seçenekleri arasında istirahat, fizik tedavi, ilaç tedavisi, enjeksiyonlar ve cerrahi müdahale yer alır. Tedavi planı, hastalığın derecesine ve kişinin durumuna göre belirlenmektedir.
Hafif ve orta dereceli bel fıtıklarında ameliyatsız tedavi yöntemleri genellikle etkili sonuçlar verir. Fizik tedavi, egzersiz, ağrı kesici ilaçlar, kas gevşeticiler ve epidural steroid enjeksiyonları bu yöntemler arasında yer alır.
Cerrahi müdahale, şiddetli ağrıların ilaç ve fizik tedaviyle geçmediği, sinir hasarının ilerlediği veya idrar kontrolü kaybı gibi ciddi belirtilerin görüldüğü durumlarda tercih edilir.
Düzenli ve doğru egzersizler, bel fıtığının belirtilerini hafifletmede etkili olabilmektedir. Ancak egzersiz programı uzman bir fizyoterapist tarafından belirlenmelidir.
Evet, bel fıtığı tedavi edildikten sonra yanlış duruş, ağır kaldırma veya uygun olmayan fiziksel aktiviteler nedeniyle tekrar oluşabilmektedir.
Bel fıtığından korunmak için doğru duruş alışkanlıkları geliştirmek, ağır kaldırmaktan kaçınmak, düzenli egzersiz yapmak, kilo kontrolüne dikkat etmek gerekmektedir. Ayrıca ani hareketlerden kaçınmak önemlidir.
Sonuç
Bel fıtığı, omurlar arasında yer alan disklerin kayması veya yırtılması sonucu sinir köklerine baskı yaparak ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olan ciddi bir rahatsızlıktır. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleri, bel fıtığının etkilerini hafifletmek ve yaşam kalitesini artırmak için büyük önem taşır. Ameliyatsız tedavi seçenekleri ile birçok hasta rahatlama sağlayabilirken, ileri vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Sağlıklı bir duruş alışkanlığı, düzenli egzersiz ve doğru yaşam tarzı seçimleri ile bel fıtığı riskini azaltmak mümkündür. Bel fıtığı hakkında detaylı bilgi ve bireysel tedavi seçenekleri için uzman bir doktora danışmanız önemlidir.
Youtube Videolarım
