Diz Kireçlenmesi Neden Olur?

Diz kireçlenmesi diz ekleminde görülen en yaygın görülen eklem rahatsızlıklarından biridir ve sıklıkla diz ağrısı kendini gösterir. Diz ekleminde sertlik ve şişlik, diz hareketlerinde kısıtlılık, hareket sırasında dizde çıtırtı sesi, diz ekleminde veya bacaklarda şekil bozukluğu gibi belirtiler kireçlenmeyi işaret ediyor olabilmektedir.

İçindekiler:

• Diz Kireçlenmesi Nedir?
• Diz Kireçlenmesi Neden Olur?
• Diz Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir?
• Diz Kireçlenmesi Tedavisi
• Diz Kireçlenmesine Ne İyi Gelir?
• Sonuç:

Diz Kireçlenmesi Nedir?

Diz kireçlenmesi, tıbbi adıyla osteoartrit, eklem kıkırdağının yıpranması ve bozulması sonucu oluşan dejeneratif bir eklem hastalığıdır. Vücudun en büyük ve en karmaşık eklemlerinden biridir ve kireçlenme bu bölgede sıkça görülmektedir. Bu durum, kıkırdağın incelmesine, aşınmasına ve eklemdeki kemiklerin birbirine sürtünmesine neden olur. Bu da ağrı, sertlik, şişlik ve hareket kısıtlılığı gibi semptomlara yol açmaktadır. Erken teşhis ve uygun tedavi ile diz kireçlenmesinin ilerlemesi yavaşlatılabilmektedir ve semptomlar kontrol altına alınabilmektedir.

Diz Kireçlenmesi Neden Olur?

Diz kireçlenmesinin çeşitli nedenleri vardır ve genellikle bir veya birden fazla faktörün etkisiyle gelişir. İşte diz kireçlenmesinin başlıca nedenleri:

1. Yaşlanma: Yaşlandıkça kıkırdak dokusu doğal olarak aşınmaktadır ve incelenmektedir. Bu, dizde kireçlenmenin en yaygın nedenidir.
2. Genetik Faktörler: Ailede osteoartrit öyküsü olan bireylerde, kireçlenme riskinin daha yüksek olduğu görülmüştür. Genetik yatkınlık, kıkırdağın dayanıklılığını etkileyebilmektedir.
3. Aşırı Kilo: Fazla kilo, diz eklemi üzerinde ekstra baskı oluşturur. Bu durum, kıkırdağın daha hızlı aşınmasına neden olabilmektedir.
4. Eklem Yaralanmaları: Daha önce dizde yaşanan yaralanmalar, örneğin menisküs yırtığı veya bağ hasarı, ilerleyen yıllarda kireçlenme riskini artırabilmektedir.
5. Tekrarlayan Stres: Spor yaparken veya iş sırasında tekrarlayan zorlayıcı hareketler, diz eklemine sürekli baskı yaparak kireçlenmeye neden olabilmektedir. Bu durum, özellikle sporcularda ve belirli mesleklerde çalışanlarda görülmektedir.
6. Düzensiz Eklem Yapısı: Diz eklemindeki düzensizlikler veya doğuştan gelen anomaliler, eklemde aşırı baskı ve yıpranmaya yol açabilmektedir.
7. Diğer Sağlık Sorunları: Romatoid artrit, gut gibi diğer eklem hastalıkları da dizde kireçlenme riskini artırabilmektedir.
8. Hormonel Faktörler: Özellikle kadınlarda menopoz sonrası hormonal değişiklikler, kıkırdağın sağlığını etkileyebilmektedir ve kireçlenme riskini artırabilmektedir.

Bu faktörler tek başlarına veya birlikte diz kireçlenmesine yol açabilmektedir. Belirtiler genellikle yavaş yavaş gelişir ve zamanla şiddetlenebilmektedir. Erken teşhis ve tedavi, semptomların yönetilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması açısından büyük önem taşır.

Diz Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir?

Diz kireçlenmesinin belirtileri zamanla yavaş yavaş ortaya çıkmaktadır ve kıkırdak hasarı ilerledikçe şiddetlenebilmektedir. İşte diz kireçlenmesinin yaygın belirtileri:

1. Ağrı: Dizde en belirgin belirtidir. Başlangıçta ağrı hafif olabilmektedir ve aktivite sonrası artabilmektedir. İlerleyen dönemlerde ağrı sürekli hale gelebilmektedir ve dinlenme sırasında bile hissedilebilmektedir.
2. Sertlik: Özellikle sabahları veya uzun süre hareketsiz kalındıktan sonra dizde sertlik hissi olabilmektedir. Bu sertlik genellikle hareket ettikçe azalır.
3. Şişlik ve Hassasiyet: Diz eklemi etrafında şişlik ve dokunulduğunda hassasiyet oluşabilmektedir.
4. Krepitasyon: Diz eklemi hareket ettirildiğinde, özellikle eğilme veya doğrulma sırasında çıtırtı veya gıcırtı sesi duyulabilmektedir.
5. Hareket Kısıtlılığı: Dizdeki ağrı ve sertlik nedeniyle hareketler sınırlanabilmektedir. Diz tam olarak bükülemeyebilir veya tamamen açılmayabilmektedir.
6. Zayıflık ve Güçsüzlük: Diz kaslarında zayıflık ve güçsüzlük hissi olabilmektedir. Bu da yürüme, merdiven çıkma gibi günlük aktiviteleri zorlaştırabilmektedir.
7. Deformite: İleri vakalarda, diz ekleminde şekil bozuklukları (deformiteler) oluşabilmektedir. Bu, dizin içe veya dışa doğru eğilmesine neden olabilmektedir.
8. Eklemin Kilitlenmesi: Bazen diz eklemi aniden kilitlenebilmektedir ve hareket ettirilemez hale gelebilmektedir. Bu durum, eklem içindeki gevşek kıkırdak parçalarının sıkışması sonucu oluşabilmektedir.

Bu belirtiler, diz kireçlenmesinin şiddetine ve ilerlemesine bağlı olarak değişebilmektedir. Erken dönemde belirtiler hafif olabilmektedir ve zamanla şiddetlenebilmektedir. Belirtiler fark edildiğinde bir doktora başvurmak, erken teşhis ve uygun tedavi ile semptomların yönetilmesine ve yaşam kalitesinin artırılmasına yardımcı olabilmektedir.

Diz Kireçlenmesi Tedavisi

İlaç Tedavisi

1. Ağrı Kesiciler: Parasetamol gibi ağrı kesiciler ağrıyı hafifletmek için kullanılabilmektedir.
2. Nonsteroid Antienflamatuar İlaçlar (NSAID’ler): İbuprofen ve naproksen gibi ilaçlar hem ağrıyı hem de iltihabı azaltabilmektedir.
3. Kortikosteroid Enjeksiyonları: Diz eklemine yapılan kortikosteroid enjeksiyonları, iltihabı ve ağrıyı geçici olarak hafifletebilmektedir.
4. Hyaluronik Asit Enjeksiyonları: Diz eklemine yapılan bu enjeksiyonlar, eklem sıvısını artırarak hareketliliği ve ağrıyı iyileştirebilmektedir.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

1. Egzersiz: Özellikle diz kaslarını güçlendiren ve eklem hareketliliğini artıran egzersizler, ağrıyı hafifletebilmektedir ve fonksiyonu iyileştirebilmektedir.
2. Fizik Tedavi: Fiziksel terapistler tarafından uygulanan özel tedavi yöntemleri, eklem hareketliliğini artırabilmektedir ve ağrıyı azaltabilmektedir.
3. Su Terapisi: Suyun kaldırma gücünden faydalanarak yapılan egzersizler, ekleme fazla yük bindirmeden kasları güçlendirebilmektedir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

1. Kilo Kontrolü: Fazla kiloların verilmesi, diz eklemi üzerindeki baskıyı azaltabilmektedir.
2. Dengeli Beslenme: Antioksidanlar ve omega-3 yağ asitleri açısından zengin bir beslenme, iltihabı azaltmaya yardımcı olabilmektedir.
3. Uygun Ayakkabı: Ayak ve diz sağlığına uygun ayakkabılar giymek, eklem üzerindeki stresi azaltabilmektedir.
4. Dinlenme ve Eklem Koruma: Diz eklemini zorlayıcı aktivitelerden kaçınmak ve dinlenme sürelerini artırmak önemlidir.

Yardımcı Cihazlar

1. Diz Destekleri ve Ateller: Diz eklemini stabilize etmek ve desteklemek için kullanılabilmektedir.
2. Yürüteç ve Baston: Yürümeyi kolaylaştırmak ve diz eklemine binen yükü azaltmak için yardımcı olabilmektedir.

Cerrahi Müdahale

1. Artroskopik Cerrahi: Küçük kesilerle eklem içini temizleme ve onarma işlemi yapılabilmektedir.
2. Osteotomi: Kemiklerin kesilerek yeniden hizalanması işlemi, eklem üzerindeki baskıyı azaltabilmektedir.
3. Diz Protezi: İleri derecede kireçlenme vakalarında, hasarlı eklem yüzeylerinin protez ile değiştirilmesi gerekebilmektedir.

Diz Kireçlenmesine Ne İyi Gelir?

Diz kireçlenmesine iyi gelebilecek bazı yöntemler ve uygulamalar şunlardır:

1. Egzersizler: Diz kaslarını güçlendiren ve eklem esnekliğini artıran düzenli egzersizler, diz kireçlenmesinde faydalı olabilmektedir. Özellikle düşük etkili egzersizler, su terapisi (hidroterapi) gibi yöntemler eklem üzerindeki stresi azaltabilmektedir.
2. Kilo Kontrolü: Fazla kiloluysanız, kilo vermek diz eklemindeki yükü azaltabilmektedir ve kireçlenme semptomlarını hafifletebilmektedir
3. Fizik Tedavi: Fizik tedavi programları, diz eklemi üzerindeki hareketliliği artırabilmektedir, kasları güçlendirebilmektedir ve ağrıyı azaltabilmektedir.
4. İlaç Tedavisi: Doktor tarafından önerilen ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), diz kireçlenmesinde ağrı ve iltihabı hafifletmeye yardımcı olabilmektedir.
5. Hyaluronik Asit Enjeksiyonları: Diz eklemine yapılan hyaluronik asit enjeksiyonları, eklem sıvısını artırarak sürtünmeyi azaltabilmektedir ve hareket kabiliyetini artırabilmektedir.
6. Diz Destekleri ve Ateller: Diz eklemini destekleyen ve stabilize eden özel tasarım diz destekleri veya ateller, hareket sırasında eklemi koruyabilmektedir ve ağrıyı azaltabilmektedir.
7. Sıcak ve Soğuk Tedaviler: Ağrıyı hafifletmek için sıcak ve soğuk kompresler kullanılabilmektedir. Sıcak kompresler genellikle kasları gevşetirken, soğuk kompresler ise iltihabı azaltabilmektedir.
8. Akupunktur ve Masaj Terapisi: Bazı kişilerde akupunktur veya masaj terapisi, diz kireçlenmesi semptomlarını hafifletmede yardımcı olabilmektedir.
9. Yüzeysel Lazer ve Ultrason Tedavisi: Bu tedaviler, ağrıyı azaltmaya ve dolaşımı iyileştirmeye yardımcı olabilmektedir.
10. Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Diz kireçlenmesi olan kişilerin aktif olmaları, sağlıklı bir diyet uygulamaları, sigara içmemeleri ve düzenli olarak doktorları ile iletişimde olmaları önemlidir.

Sonuç:

Bu belirtiler, diz kireçlenmesinin şiddetine ve ilerlemesine bağlı olarak değişebilir. Erken dönemde belirtiler hafif olabilir ve zamanla şiddetlenebilir. Belirtiler fark edildiğinde bir doktora başvurmak, erken teşhis ve uygun tedavi ile semptomların yönetilmesine ve yaşam kalitesinin artırılmasına yardımcı olabilir.